تغییر نام، جابه‌جاکردن یا پاک‌کردن یک فایل یا پوشه در ویندوز، جزو مرسوم‌ترین کارهایی است که در محیط ویندوز انجام می‌دهید؛ اما گاهی اوقات، همین کارهای ساده، انجام‌شدنی نیست و نمی‌توانید تغییرات دلخواهتان را روی یک فایل یا پوشه انجام دهید.
این وضعیت جالب نیست، به‌ویژه اگر با آن فایل و پوشه کاری نداشته باشید و بخواهید فضای کامپیوتر خود را سروسامان بدهید؛ اما ویندوز مانع شود. برای حل مشکل، چند راه مختلف وجود دارد که در ادامه، آن‌ها را معرفی خواهیم کرد تا بتوانید با خیال راحت، تغییرات دلخواه خود را روی هر فایل و پوشه‌ای اعمال کنید.
دلیل پاک نشدن فایل در ویندوز:
برنامه‌های مختلف در ویندوز، گاهی از فایل‌هایی استفاده می‌کنند، که در مسیری به غیر از مسیر نصب آن‌ها، قرار دارند. همین موضوع، باعث می‌شود که فایل یا پوشه‌ی حاوی آن فایل توسط برنامه قفل شود و در زمانی که برنامه باز است، اعمال هیچ تغییری شامل تغییر نام، جابه‌جایی یا حذف فایل یا پوشه برای کاربر امکان‌پذیر نباشد و با صفحه‌ای مشابه تصویر زیر روبه‌رو خواهید شد.
این کار به دلیل کاملاً منطقی انجام می‌شود، زیرا اگر فایلی که توسط یک برنامه مورد استفاده قرار می‌گیرد، در زمانی که برنامه در حال کار است به‌طور ناگهانی ناپدید شود، باعث ازکارافتادن برنامه می‌شود. حال تصور کنید که اگر این برنامه جزو برنامه‌های حیاتی ویندوز باشد، روند کار سیستم شما را نیز به خطر می‌اندازد. ازاین‌رو، ویندوز از تغییر نام، جابه‌جاکردن یا پاک‌کردن یک فایل یا پوشه‌ای که چنین شرایطی را داشته باشد، جلوگیری می‌کند.
چطور بفهمیم که یک فایل توسط کدام برنامه استفاده می‌شود؟
برای حذف‌کردن، تغییر نام یا جابه‌جاکردن فایل‌ها یا پوشه‌های حاوی فایل‌هایی که ویندوز اجازه‌ی اعمال این تغییرات را روی آن‌ها نمی‌دهد، باید برنامه‌ای را که از فایل‌های مذکور استفاده می‌کند، پیدا کنید. برای این کار، می‌توانید از یکی از سه روشی که در ادامه معرفی خواهیم کرد، استفاده کنید.
Microsoft PowerToys:
پاورتویز یکی از ابزارهای جانبی بسیار کاربردی مایکروسافت برای ویندوز است که با قابلیت‌های متعددی که در اختیار کاربران قرار می‌دهد، امکان دخل و تصرف در ویندوز، بدون دستکاری رجیستری را فراهم می‌کند. File Locksmith یکی از ابزارهای مفید PowerToys محسوب می‌شود که به واسطه‌ی آن می‌توانید برنامه یا برنامه‌هایی را که از یک فایل استفاده می‌کنند، شناسایی کرده و پس از بستن آن‌ها، تغییرات دلخواه خود را در فایل مورد نظرتان اعمال کنید.
نکته‌ی بسیار مهم:پیش از استفاده از هر یک از این روش‌ها برای بستن برنامه یا برنامه‌هایی که فایل مورد نظر شما را قفل کرده‌اند، مطمئن شوید که برنامه، یک برنامه‌ی حیاتی نیست و بستن آن باعث آسیب رسیدن به فایل در حال اجرا نمی‌شود. به‌طور مثال، یک سند باز Word که بسته‌شدن ناگهانی آن، می‌تواند باعث عدم ذخیره‌ی اطلاعات اخیر یا خراب‌شدن فایل شود.
- پس از نصب PowerToys، این برنامه را از طریق منوی Start ویندوز باز کرده و روی گزینه‌ی Enable File Locksmith در بخش Dashboard کلیک کنید تا روشن شود.
- روی فایلی که نمی‌توانید آن را تغییر دهید، کلیک راست کرده و گزینه‌ی Show More Options را انتخاب کنید.
- روی گزینه‌ی Unlock with File Locksmith کلیک کنید.
- روی گزینه‌ی End task در جلوی برنامه یا برنامه‌هایی که از این فایل استفاده می‌کنند، کلیک کنید تا توسط ابزار File Locksmith بسته شوند و بتوانید تغییرات دلخواهتان را روی فایلی که توسط برنامه قفل شده بود، اعمال کنید.
Resource Monitor:
برنامه‌ی Windows Resource Monitor یکی از ابزارهای ویندوز و مشابه Task Manager است؛ اما در مقایسه با Task Manager عملکردهای پیشرفته‌تری را در اختیار کاربر قرار می‌دهد و می‌توانید توسط آن، فهرست برنامه‌هایی را که از فایل مورد نظر شما استفاده می‌کنند، پیدا کنید.
- برای دسترسی به Resource Monitor، کلید Win + R را به‌صورت هم‌زمان فشار دهید تا پنجره‌ی Run باز شود.
- در این پنجره، عبارت resmon را تایپ و روی گزینه‌ی OK کلیک کنید یا اینتر را بزنید.
- روی تب CPU کلیک کنید.
- از پایین صفحه، روی گزینه‌ی Associated Handles کلیک کنید.
- در کادر جست‌وجو (کادر مشخص‌شده با رنگ قرمز)، نام فایلی که امکان اعمال تغییرات روی آن را ندارید، وارد کنید.
- برای بستن هر یک از برنامه‌ها یا فرایندهایی که از این فایل استفاده می‌کند، روی هر یک کلیک راست کرده و گزینه‌ی End process را انتخاب کنید.
- در کادر جست‌وجو (کادر مشخص‌شده با رنگ قرمز)، نام فایلی که امکان اعمال تغییرات روی آن را ندارید، وارد کنید.
- برای بستن هر یک از برنامه‌ها یا فرایندهایی که از این فایل استفاده می‌کند، روی هر یک کلیک راست کرده و گزینه‌ی End process را انتخاب کنید.
Powershell:
اگر می‌خواهید بدانید که فایل مورد نظر شما در اسکریپت‌ها یا خط فرمان در حال استفاده است یا خیر؛ می‌توانید از برنامه‌ی Handle و Powershell استفاده کنید.
- وارد محیط PowerShell شوید. اگر از قبل، پاورشل را روی ویندوز خود نصب نکرده‌اید، ابتدا باید مراحل نصب PowerShell را به اتمام برسانید.
- دستور زیر را در دایرکتوری PowerShell تایپ کنید:
- به‌جای عبارت PATH TO LOCKED FILE، مسیر فایلی را که امکان اعمال تغییرات روی آن وجود ندارد، کپی کرده و عیناً به‌جای این عبارت پیست کنید.
در این کد، بخش -a به برنامه‌ی Handle دستور می‌دهد که تمام اطلاعات موجود در مورد برنامه‌ها یا اسکریپت‌هایی را که از فایل مورد نظر شما استفاده می‌کنند، نمایش دهد. به‌واسطه‌ی بخش -u نیز، نام مالک فایل نشان داده می‌شود. با این اطلاعات، می‌توانید برنامه یا برنامه‌هایی که اجازه‌ی اعمال تغییرات روی فایل دلخواه شما را قفل کرده‌اند، پیدا کنید و آن‌ها را ببندید.
اگه فایل یا پوشه‌ها همچنان درگیر بودند، چکار کنیم؟
گاهی اوقات ممکن است که علی‌رغم به‌کارگیری این روش‌ها برای پیداکردن و بستن برنامه‌هایی که از فایل مورد نظر شما استفاده می‌کنند؛ موفق به بستن آن برنامه‌ها نشوید و همچنان اجازه‌ی اعمال تغییرات روی فایل دلخواهتان به شما داده نشود.
در این حالت، آخرین راه حل برای بستن برنامه‌ها، راه‌اندازی مجدد کامپیوتر یا لپ‌تاپ است که معمولاً در اغلب موارد، مشکل را حل می‌کند. در پایان، توصیه می‌کنیم که همیشه از فایل‌های مهم خود یک نسخه‌ی پشتیبان تهیه کنید تا در صورت بسته‌شدن اجباری یک برنامه و خراب‌شدن برخی فایل‌ها، بتوانید آن‌ها را بازیابی کنید.